Bekijk eerst de goedkope optie om minder geld uit te geven...

Op Funda kan je een zoekopdracht instellen waardoor je een mailtje krijgt met nieuwe huizen die te koop zijn gezet en aan jouw wensen voldoen. Hierdoor krijg ik weleens een aantal huizen in mijn mailbox die qua prijs meer dan een ton uit elkaar kunnen liggen. Erg lastig vind ik dat, want ik weet namelijk dat het verschil maakt welk huis is eerst ga bekijken... 

Prijs anker

Bij het waarderen van een prijs en vervolgens het maken van een keuze worden we beïnvloed door verschillende factoren, waaronder het anker dat je hebt. Het effect van een anker betekent dat de eerste prijs die je in overweging neemt, voor een belangrijk deel bepaalt welke prijs je uiteindelijk bereid bent te betalen. Deze eerste prijs functioneert in je hoofd als een referentieprijs waar je vervolgens de daaropvolgende prijzen mee vergelijkt. Dit heeft sterk effect op onze keuzes, omdat we gevoeliger zijn voor een relatieve prijs (Die optie is een stuk goedkoper!), dan de absolute waarden. Er zijn verschillende herkenbare voorbeelden te bedenken...

Pizza anker en een Miele wasmachine

Je kent het misschien wel als je uit eten gaat. Bij een Italiaans restaurant zie je vaak eerst de pizza’s op het menu staan. Als je vervolgens verder bladert, zie je ook nog van die heerlijke vleesgerechten. Door het ‘pizza-anker’ vind je die vleesgerechten eerder te duur dan wanneer er geen pizza’s op de kaart hadden gestaan. Een ander voorbeeld: laatst was ik bij een elektronicazaak om me te laten informeren over een nieuwe wasmachine. De verkoper vertelde vol enthousiasme over de nieuwste technieken met luchtbolletjes en kristallen waardoor mijn was met minder moeite nog schoner zou worden. En er stond ook nog een Miele, de autoriteit op wasmachine gebied, waarop (heb je het weer) alleen vandaag 20% korting werd gegeven. Echter de wasmachine kostte maar liefst €1200 euro, dus geen optie. Toch merkte ik dat ik in het andere deel van de winkel de wasmachines ineens erg mee vond vallen qua prijs: tussen de 500 en de 700 euro! Dit terwijl ik in eerste instantie keek naar wasmachines van rond de 300 euro. Later realiseerde ik me dat het Miele anker mijn prijsperceptie beïnvloedt had.

Vraagprijs van een huis        

Om weer terug te komen op waar ik mee begon, ook naar de prijzen van huizen en het stellen van een anker is onderzoek gedaan. In een experiment lieten onderzoekers studenten en makelaars de vraagprijs van een huis bepalen. Ze inspecteerden allemaal hetzelfde huis en van tevoren kregen ze te horen wat de bewoner dacht dat het huis zou opleveren. Benadrukt werd dat deze vraagprijs verder nergens op gebaseerd was. De ene helft van de deelnemers kreeg een lage vraagprijs te horen en de andere helft een hoge vraagprijs. Nu zou je van de makelaars misschien een objectief oordeel verwachten, maar zowel de studenten (leken) als de makelaars (professionals) bleken beïnvloed te worden door de op niets gebaseerde vraagprijs. De groep die een hogere vraagprijs hoorde beoordeelde het huis gemiddeld veel meer waard.

Realiseer je bij het bekijken van meerdere opties dus dat het eerste wat je bekijkt mogelijk als anker dient voor je beoordeling van de rest. Als ik dus geen tophypotheek wil, zal ik toch echt de huizen onderin mijn prijsklasse eerst moeten bekijken. Als ik die als uitgangspunt neem, kijk ik misschien wel met andere ogen naar de vraagprijs en houd ik uiteindelijk geld over om toch zo’n echte Miele te kopen ;-)