The day after: glory van Twente, failure van Ajax

Gisteren was de bekerfinale FC Twente-Ajax, wat een spanning! In mijn omgeving heerst een fanatieke voetbalsfeer met fans van verschillende clubs in de Eredivisie: van Vitesse tot Feyenoord en van de Graafschap tot Ajax. Maar gisteren waren er nog maar twee kampen: FC Twente of Ajax. In de verlenging won FC Twente met 3-2. Het was bloedstollend spannend. Hoe zou het met de winnaars en verliezers gaan the day after?

Identiteit

Hebben de resultaten van onze club invloed op hoe we ons voelen? Jazeker. Onze identiteit wordt voor een belangrijk deel bepaald door onze omgeving. Mensen vertellen bijvoorbeeld graag dat ze vroeger nog bij een bekende Nederlander in de klas zaten of dat deze dezelfde geboorteplaats heeft. Apart eigenlijk, alsof dat ook maar iets zegt over jouw eigen kwaliteiten… Toch liften we graag mee op succes van anderen. Dit fenomeen noemen we: BIRGing, Basking in Reflected Glory. Uit onderzoek bleek dat Amerikaanse studenten vaker hun universiteitskleding droegen, wanneer het universiteitsteam succesvol was. Dus ook bij de winnende club wil iedereen horen, de ‘glory’ straalt dan ook een beetje af op jou. Ajax heeft de meeste kampioenschappen behaald in de eredivisie, maar liefst 29, met daaronder als eerstvolgende PSV met 21 kampioenschappen. BIRGing klinkt dus ook als een plausibele verklaring voor het feit dat Ajax de meeste supporters heeft van Nederland. Ruim 4 miljoen mensen die graag genieten van de glans van de winnaar.

Maar wat als jouw club verliest?

Met een verliezer associëren we ons juist niet graag en nemen daar zo snel mogelijk afstand van. Dit heet CORFing, Cutting Of Reflected Failure. Heel herkenbaar: een supporter heeft het bij winst over ‘wij’ hebben gewonnen, maar  bij verlies hebben ‘zij’ verloren. Vandaag moeten die 4.3 miljoen ajacieden waarschijnlijk een flinke dosis zout in de wonden incasseren. Juist omdat zij altijd wonnen en daardoor misschien wat arrogant zijn geworden, zijn zij vandaag de loser van de dag. Hoewel…

Vanmorgen op Twitter:

“Respect. Mn collega heeft gewoon zn #Ajax polo aan op het werk, maar vrolijk is hij niet.”

Verbonden aan je club

De mate van commitment speelt hierbij een belangrijke rol. Als iemand echt diep verbonden is aan een club, zoals die collega in de tweet, dan zal hij niet zo snel zijn team afstoten. Hierdoor loopt diegene wel een deukje op in zijn zelfvertrouwen (‘vrolijk is hij niet’). Maar gelukkig hebben we ook een mechanisme ontwikkeld om de schade aan het zelfvertrouwen te beperken; de fundamentele attributiefout. De oorzaak van het verlies wijten de verliezers buiten ‘hun cluppie’: het was die dubieuze penalty! Of door het belang van de winst te bagatelliseren: “De beker is vooral leuk voor de statistieken”, aldus club icoon Johan Cruijf.