woensdag 20 april 2011

Bier hier! Of bier weg?

Afgelopen weekend las ik een interessant artikel in de Volkskrant: “Biertje wegduwen, niet pakken”. In deze blog vertelden wij eerder over experimenten in het onderzoekslab op de universiteit. Deze, vaak ogenschijnlijk saaie, taken geven onderzoekers inzicht in het menselijk brein en handelen. Maar nu blijkt een van die ‘saaie’ taken alcoholisten te helpen een aangeboden drankje te weigeren!

Approach alcohol
Om je geheugen even op de frissen: de focus op het behalen van iets leidt tot een toenaderende houding (approach) en het voorkomen van iets leidt tot een vermijdende houding (avoidance). In experimentele onderzoeken wordt deze houding onder andere geactiveerd door de joystick naar jezelf toe te halen (approach) of door de joystick weg te duwen (avoidance). Mensen die houden van een drankje blijken bij het zien van een biertje (of wijntje voor de liefhebber) snel een toenaderende houding te maken (bier hier!). Wanneer ze de opdracht krijgen de joystick van zich af te duwen, dus weg van het biertje, zijn ze een stuk trager.

We weten het wel, maar doen het niet…
De automatische reactie op een plaatje van een biertje klinkt misschien onschuldig. Maar als je je bedenkt dat ons gedrag voornamelijk gestuurd wordt door onbewuste processen is het toch een ander verhaal. De trainingen om mensen van hun alcoholverslaving af te helpen is voornamelijk gericht op bewuste processen: mensen motiveren niet meer (teveel) te drinken. Maar als je een beetje onze blogs hebt gevolgd weet je dat we mensen nog zoveel kunnen vertellen, maar dat vaak iets weten, niet garandeert dat we het ook doen…  Na ontwenning en behandeling valt dan ook meer dan de helft van de alcoholisten weer terug. En het ‘ongeluk’ zit vaak in een klein hoekje. Een feestje, een verjaardag of de jaarwisseling, voor je het weet sta je weer met een drankje in je handen.

De training
Professor Reinout Wiers en collega’s onderzochten een manier om de automatische reactie een biertje te grijpen om te zetten naar een vermijdende houding. Een groep van 214 alcoholisten werd random toegewezen aan de controle groep of de experimentele groep. Naast de reguliere behandeling kregen de deelnemers vier trainingssessies op de computer. De controle groep kreeg een schijntraining en de experimentele groep kreeg de ‘Cognitive Bias Modification’ training. Zij kregen als opdracht om de joystick naar zich toe te halen bij het zien van frisdrank (approach). En nu komt het: in deze opdracht moesten ze plaatjes van alcoholische drankjes van zich af duwen met de joystick. Om het effect nog sterker te maken werd het plaatje ingezoomd bij het toenaderen en uitgezoomd als ze de joystick naar wegduwden, zodat het biertje echt leek te verdwijnen in de verte…

Wat levert het op?
Allereerst bleken de deelnemers uit de experimentele groep minder snel te grijpen naar een biertje en duwden ze deze sneller weg! Dit effect zagen de onderzoekers niet bij de controle groep. Maar ook in de praktijk vonden de onderzoekers een zeer sterk effect. Van de controle groep bleek 60% binnen een jaar terug te vallen in hun oude drinkgedrag. Van de experimentele groep viel slechts 46% terug in het oude gedrag. Een behoorlijke aanvulling op de reguliere training dus en dat met een simpele computertaak. Toch zo gek nog niet, die ‘saaie’ taken in het onderzoekslab!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten